عطارد یا مرکوری کوچکترین و داخلیترین سیاره در منظومهی شمسی است. این سیاره کوتاهترین دورهی چرخش به دور خورشید (۸۸.۹۷ روز زمینی) را دارد. نام مرکوری براساس اساطیر رومی برای عطارد انتخاب شده است. خورشید از سطح عطارد سهبرابر بزرگتر و یازدهبرابر درخشانتر از زمین است. با اینکه عطارد نزدیکترین فاصله با خورشید را دارد، داغترین سیارهی منظومهی شمسی نیست و این لقب را بهدلیل جوّ متراکم میتوان به سیارهی همسایهی آن، یعنی زهره داد.
عطارد در میان سیارههای منظومهی شمسی، کمترین انحراف محوری و بزرگترین گریز از مرکز مداری را دارد. سطح پُرگودال و حفرهی عطارد مانند سطح ماه است و نشاندهندهی سطح فعال این سیاره در میلیونها سال پیش است. این سیاره از جوّی رقیق برخوردار و اختلاف دمایش زیاد است؛ بهگونهای که در نواحی استوایی، شبها منفی ۱۷۳ درجهی سانتیگراد و روزها ۴۲۷ درجهی سانتیگراد است. دما در قطبهای این سیاره به منفی ۹۳ درجهی سانتیگراد میرسد. این سیاره فاقد قمر طبیعی است.
تاکنون، دو فضاپیما از عطارد بازدید کردهاند: مارینر ۱۰ که در سال ۱۹۷۴ و کاوشگر مسنجر که در سال ۲۰۰۴ بهسمت این سیاره پرتاب شدند. البته، فضاپیمای بپی کولومبو نیز قرار است در سال ۲۰۲۵ به این سیاره برسد.
شکلگیری
پس از گذشت سالها از عصر فضا، هنوز بحثهای زیادی بر سر نحوهی شکلگیری سیارهها وجود دارد و دانشمندان هنوز از نحوهی شکلگیری آنها مطمئن نیستند. درحالحاضر، دو نظریهی مهم برای شکلگیری سیارهها وجود دارد: ۱. نظریهی تجمع هسته که دربارهی سیارههای سنگی مانند عطارد به واقعیت نزدیک است؛ ۲. نظریهی ناپایداری دیسک که برای سیارههای گازی صدق میکند.
نظریهی تجمع هسته
تقریبا ۴.۶ میلیارد سال پیش، منظومهی شمسی ابری از گاز و غبار موسوم به «سحابی خورشیدی» بود. جاذبه به فروپاشی مواد و چرخش سریع آنها منجر شد. بدینترتیب، خورشید در مرکز این سحابی شکل گرفت. با شکلگیری خورشید، باقی مواد متراکم شدند و ذرات کوچکتر براثر نیروی جاذبه به یکدیگر پیوستند و به ذرات بزرگتر تبدیل شدند. بادهای خورشیدی ذرات سبکتر را دور کردند و فقط مواد سنگی و سنگین در نزدیکی خورشید باقی ماندند که سیارههای سنگی همچون عطارد را تشکیل دادند.
مانند زمین، در ابتدا هستهی فلزی عطارد شکل گرفت و سپس، عناصر سبکتر، گوشته و پوستهی آن را تشکیل دادند. براساس رصدهای سیارههای خارجی، میتوان نظریهی تجمع هسته را بهعنوان نظریهی شکلگیری غالب سیارههای سنگی در نظر گرفت.
آموزش و بازاریابی عطارد ,سیاره ,شکلگیری ,نظریهی ,سیارههای ,خورشید ,منظومهی شمسی ,سیارههای سنگی ,نظریهی تجمع ,درجهی سانتیگراد ,تجمع هسته منبع
درباره این سایت